Kontrole Czyste Powietrze w 2025 roku – drzwi i okna
Ogólnopolski program Czyste Powietrze to inicjatywa służąca poprawie efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych. Dzięki dofinansowaniom właściciele domów mogą podnieść standard energetyczny budynku (dokonać termomodernizacji budynku, wymiany źródeł ciepła na ekologiczne, czy wymiany stolarki). Żeby zapobiegać nadużyciom w 2025 roku, jednym z ważnych elementów programu są kontrole realizacji i trwałości przedsięwzięć, które mają zapewnić prawidłowe wykorzystanie środków publicznych i zgodność działań z celami środowiskowymi. Zobacz, co sprawdza się podczas kontroli i jak się do niej przygotować.
Ten artykuł w minutę
Kontrola w programie „Czyste Powietrze” w 2025 roku ma potwierdzić, że inwestycja została wykonana zgodnie z umową, a jej efekt jest długotrwały. Kontrola może być przeprowadzona na różnych etapach – od złożenia wniosku, przez realizację, aż po zakończenie przedsięwzięcia. Wyróżniamy dwa główne typy kontroli w ramach programu Czyste Powietrze: kontrolę realizacji (np. przed wypłatą środków) oraz kontrolę trwałości (po zakończeniu inwestycji). Przeprowadzają ją NFOŚiGW, WFOŚiGW lub upoważnione podmioty, które mają prawo do wejścia na teren budynku, oględzin, pomiarów i analizy dokumentów. Jako beneficjent musisz przygotować komplet dokumentacji: faktury, certyfikaty, protokoły montażowe, dokumenty dochodowe itd. Odmowa udziału w kontroli grozi utratą dofinansowania. Aby uniknąć problemów, należy przestrzegać zasad programu, nie wprowadzać zmian bez zgody i zachować pełną przejrzystość realizacji inwestycji.
Cel kontroli Czyste Powietrze 2025 – co sprawdzają kontrolerzy?
Głównym celem kontroli w programie „Czyste Powietrze” jest potwierdzenie wykonania umowy o dofinansowanie. Zgodnie z zasadami programu https://czystepowietrze.gov.pl/ kontrola ma na celu sprawdzenie:
- zgodności stanu faktycznego z informacjami we wnioskach o płatność i dofinansowanie,
- realizacji przedsięwzięcia zgodnie z umową i zasadami programu,
- spełnienia wymogów dotyczących trwałości inwestycji.
Kiedy kontrola w ramach Czyste Powietrze?
Kontrola może być przeprowadzona:
- od momentu złożenia wniosku o dofinansowanie,
- w trakcie realizacji przedsięwzięcia,
- po zakończeniu inwestycji – w ramach kontroli trwałości.
Dwa główne typy kontroli programu Czyste Powietrze 2025 to:
1. Kontrola realizacji przedsięwzięcia
Odbywa się:
- przed wypłatą środków (tzw. wizytacja końcowa),
- po wypłacie dotacji, w okresie trwałości przedsięwzięcia.
2. Kontrola trwałości
Realizowana po zakończeniu inwestycji, ale jeszcze przed upływem okresu trwałości. Taka kontrola ma na celu sprawdzenie, czy beneficjent nadal spełnia warunki programu.
Obowiązkowa kontrola dla dofinansowań w zakresie wymiany drzwi
Co istotne, kontrola jest obowiązkowa dla projektów wykonywanych siłami własnymi (czyli np. w zakresie wymiany drzwi i okien, montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, czy instalacji centralnego ogrzewania oraz cieplenia przegród budowlanych). Dla pozostałych typów projektów kontrole odbywają się losowo, przy zachowaniu minimum 5% kontroli w każdym roku.
Kto przeprowadza kontrolę w ramach Czyste Powietrze?
Zgodnie z zasadami programu kontrole przeprowadzają:
- NFOŚiGW lub wojewódzkie fundusze ochrony środowiska (WFOŚiGW),
- podmioty zewnętrzne upoważnione przez fundusze.
Jak wygląda kontrola Czyste Powietrze? – co przygotować
Osoba przeprowadzająca kontrolę – „Kontrolujący” – ma szereg uprawnień, w tym:
- dostęp do budynku i dokumentacji,
- prawo do przeprowadzania oględzin i pomiarów (przegród, stolarki okiennej i drzwiowej)
- możliwość sporządzania dokumentacji fotograficznej,
- żądania ustnych i pisemnych wyjaśnień od Beneficjenta.
Etap 1: Przygotowanie
- Analiza dokumentów (przygotuj dokumentację projektową, atesty, oryginały faktur, rachunki imienne lub inne dowody księgowe, certyfikaty, świadectwa, karty produktów, gwarancje jakościowe producenta wyrobów i urządzeń, oryginały protokołów instalacji urządzeń lub wykonania prac montażowych, umowę kredytu – jeśli dotyczy, dokumenty potwierdzające informacje w oświadczeniu o wysokości dochodów uprawniających do otrzymania dofinansowania).
- Określenie zakresu sprawdzanych elementów zgodnie z zakresem rzeczowym projektu.
- Uzgodnienie terminu i warunków kontroli z Beneficjentem.
Etap 2: Przebieg kontroli
- Przedstawienie upoważnienia.
- Weryfikacja dokumentów
- Oględziny obiektu i pomiary techniczne.
- Sporządzenie protokołu kontroli, podpisanego przez obie strony.
Etap 3: Wynik kontroli
Co, jeśli odmówię kontroli programu Czyste Powietrze?
Jeżeli beneficjent:
- nie udostępni obiektu lub dokumentów,
- odmówi podpisania protokołu,
to NFOŚiGW ma prawo do wypowiedzenia umowy o dofinansowanie i zażądania zwrotu środków.
Kontrole programu Czyste Powietrze w 2025 roku
Efekty inwestycji zaczęły być przez ściśle monitorowane przez reformę programu Czyste Powietrze ponieważ:
- priorytetowo traktuje się kwestie poprawy efektywności energetycznej gospodarstw domowych, więc właśnie dlatego NFOŚiGW kontroluje, jak wszelkie inwestycje przyczyniły się do zmian,
- wzrasta liczba realizowanych projektów, a tym samym liczba wymaganych kontroli,
- kontrole będą służyć eliminacji nieprawidłowości oraz optymalizacji przyszłych naborów.
Jak uniknąć kary podczas kontroli Czyste Powietrze?
Aby uniknąć kar i problemów podczas kontroli:
- Dokładnie dokumentuj każdy etap realizacji inwestycji – przechowuj faktury, atesty, wnioski itp.
- Nie wprowadzaj zmian bez konsultacji z funduszem, zwłaszcza w zakresie rzeczowym projektu.
- Zapewnij kontrolującym swobodny dostęp do budynku, urządzeń i dokumentacji.
Podsumowanie i FAQ – najczęściej zadawane pytania
Kontrole realizowane w ramach programu „Czyste Powietrze” w 2025 roku będą stanowić nieodzowny element weryfikacji prawidłowego wykorzystania środków publicznych i osiągania rzeczywistych korzyści środowiskowych. Dla beneficjentów są one zarówno obowiązkiem, jak i szansą na udokumentowanie odpowiedzialnego podejścia do inwestycji. Przejrzystość, rzetelność i przygotowanie to kluczowe elementy, które pozwolą przejść przez proces kontroli bez zakłóceń.
Kiedy może zostać przeprowadzona kontrola Czyste Powietrze?
Kontrola może być przeprowadzona od momentu złożenia wniosku o dofinansowanie, w trakcie realizacji lub po zakończeniu inwestycji – w okresie trwałości.
Na czym polega kontrola trwałości Czyste Powietrze?
To kontrola wykonywana po zakończeniu projektu, ale przed upływem jego okresu trwałości. Ma potwierdzić, że udało się utrzymać efekty inwestycji w poprawę środowiska.
Kto przeprowadza kontrolę w programie Czyste Powietrze?
Kontrole wykonują NFOŚiGW (Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) i WFOŚiGW (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) lub upoważnione podmioty zewnętrzne.
Czy kontroler w ramach programu Czyste Powietrze może wejść do domu?
Tak. Osoba kontrolująca ma prawo wejść na teren budynku, przeprowadzić oględziny i pomiary, oraz sprawdzić dokumentację.
Czy wszystkie inwestycje w ramach Czyste Powietrze podlegają kontroli?
Nie. Obowiązkowe są tylko te wykonane siłami własnymi. Inne podlegają kontroli losowej – co najmniej 5% rocznie.
Czy kontrola w ramach Czyste Powietrze sprawdza tylko drzwi?
Nie. Sprawdzane są wszystkie elementy objęte dofinansowaniem.
Czy kontroler może robić zdjęcia?
Tak. Dokumentacja fotograficzna jest częścią ustaleń kontroli i potwierdza faktyczny stan inwestycji.
Co jeśli coś się zmieniło od czasu uczestnictwa w programie Czyste Powietrze?
Każda zmiana powinna być zgłoszona do NFOŚiGW/WFOŚiGW. Nieuzgodnione modyfikacje mogą skutkować uznaniem inwestycji za niezgodną z umową.
Źródła informacji
Wytyczne NFOŚiGW do przeprowadzenia kontroli przedsięwzięcia w ramach Programu Priorytetowego Czyste Powietrze
https://portal.wfos.krakow.pl/dokumenty/15052020/sb/9sb_wytyczne.pdf
Zasady programu Czyste Powietrze https://czystepowietrze.gov.pl/
Kontrola w programie Czyste Powietrze – co musisz wiedzieć?
https://wfos.gdansk.pl/kontrola-w-programie-czyste-powietrze-co-musisz-wiedziec/
Więcej o programie Czyste Powietrze i dofinansowaniu na wymianę drzwi?
Dofinansowanie na drzwi w programie Czyste Powietrze 2025 https://krcenter.pl/dofinansowanie-na-drzwi-w-programie-czyste-powietrze-2025/
Jakie drzwi spełniają wymagania dotacji Czyste Powietrze 2025 https://krcenter.pl/jakie-drzwi-spelniaja-wymagania-dotacji-czyste-powietrze-2025/
